Chỉ số hoàn màu CRI là gì? Tầm quan trọng trong lĩnh vực chiếu sáng thông minh?

Khi muốn đánh giá một sản phẩm đèn tốt hay không, một
trong những vấn đề bạn cần quan tâm là chỉ số hoàn màu của đèn.
Chỉ số hoàn màu CRI càng cao thì mức độ đẹp và chân thực của
vật thể càng chính xác.

Có bao giờ bạn gặp tình huống: Bản thân đã chuẩn bị ngoại hình
chỉn chu cho cuộc gặp gỡ với đối tác, tại một quán cafe có
không gian mở đón ánh sáng tự nhiên. Và thật vui khi bạn nhận
được lời khen về ngoại hình rạng rỡ đầy sức sống. Nhưng khi về
đến nhà và đi vào phòng vệ sinh, bạn thấy mình thật kinh khủng
với quầng thâm, nếp nhăn lộ rõ và thiếu sức sống nghiêm trọng.
Bạn biết không, chính ánh sáng trong nhà vệ sinh đã “dìm hàng”
bạn không ít trong tình huống này.

Thật không may, hình ảnh kém sắc của chúng ta trong một không
gian nào đó bắt nguồn từ chất lượng ánh sáng không được tốt, cụ
thể là chỉ số CRI của ánh sáng ở mức thấp.

Chỉ số hoàn màu CRI có thể ảnh hưởng quan trọng đến nhà
và không gian làm việc của bạn. Bóng đèn có CRI cao sẽ cực kì
“nịnh” mặt, làm cho màu sắc trở nên nổi bật. Nhưng bóng đèn CRI
thấp sẽ mang lại màu sắc bị xỉn, tối màu.

Khái niệm chỉ số
hoàn màu

Chỉ số hoàn màu CRI (Color Rendering
Index) là chỉ số phản ánh độ trung thực màu sắc của
vật thể khi được nguồn sáng chiếu tới. CRI là sự đánh giá về
cách nguồn sáng hiển thị màu sắc của vật thể “tự nhiên”, khi
được so sánh với cơ sở tham chiếu quen thuộc là ánh sáng tự
nhiên (ánh sáng mặt trời) hoặc ánh sáng của đèn điện. Chỉ số
hoàn màu biểu thị vị trí của mỗi loại ánh sáng khác nhau, có
giá trị từ 0 đến 100. Càng lên cao, độ chính xác và chân thực
càng tăng. Màu sắc của vật thể được chiếu tới nguồn sáng càng
đúng với tự nhiên. Độ hoàn màu của ánh sáng mặt trời là
CRI=100. Các nguồn sáng tốt là các nguồn sáng có chỉ số CRI từ
80 đến 95.

Điều đó cho thấy tầm quan trọng của việc sử dụng những
bóng đèn có giá trị CRI cao, để tạo ra màu sắc chính xác nhất
cho vật thể và phù hợp với mục đích chiếu sáng.

Cách đo chỉ số hoàn màu
CRI

Theo tài liệu từ Học Viện Bách Khoa Rensselaer
(Rensselaer Polytechnic Institute):

“CRI được đo lường từ sự khác
biệt về sắc độ của tám mẫu màu tiêu chuẩn CIE (theo CIE 1995)
khi được chiếu sáng bởi một nguồn sáng và bởi một ánh sáng
tham chiếu có cùng nhiệt độ màu tương đương (CCT); sự khác
biệt trung bình về sắc độ càng nhỏ thì CRI càng cao. CRI=100
thể hiện giá trị lớn nhất (ánh sáng mặt trời). Giá trị CRI
thấp hơn cho thấy một số màu xuất hiện không đúng khi được
chiếu sáng bởi đèn. Đèn sợi đốt có CRI trên 95. Đèn huỳnh
quang trắng có CRI là 62, tuy nhiên, đèn huỳnh quang có chứa
phốt pho đất hiếm có giá trị CRI từ 80 trở lên.”
(Nguồn:
Lighting Answers, Volume 8, Issue 1,
2004)

Nói cách khác, CRI được tính bằng cách thử nghiệm 8 mẫu
màu tiêu chuẩn do International Commission on
Illumination (CIE) lựa chọn gồm Đỏ, Da cam, Vàng,
Lục, Lam, Chàm, Tím. Các mẫu được chiếu dưới nguồn sáng và sau
đó so sánh với nguồn sáng chuẩn (ánh sáng mặt trời). Các màu
sắc sau đó được cho điểm bằng cách sử dụng một số phép toán
nâng cao. 8 kết quả được tính trung bình để đạt được xếp hạng
CRI, quá trình này hơi phức tạp. Vì vậy, để biết được chỉ số
CRI của bóng đèn bạn nên tìm trên bảng thông số kỹ thuật của
bóng đèn trên bao bì, trên trang website mô tả sản phẩm hoặc
yêu cầu công ty sản xuất cung cấp thông tin.

Ứng dụng chỉ số hoàn
màu CRI

Dưới đây là bảng chỉ số hoàn màu CRI và các loại đèn phù
hợp với chỉ số. Giúp bạn hiểu rõ hơn và chọn cho mình loại đèn
phù hợp.

Ở những nơi mà độ chính xác màu sắc là cực kì quan trọng,
chẳng hạn như bệnh viện, cửa hàng in, studio, trung tâm triển
lãm, cửa hàng thời trang, rạp phim… hãy chọn bóng đèn có CRI từ
90 trở lên.

Dưới góc nhìn kỹ thuật thì chỉ số CPI dưới 80 được coi là
“kém” đối với đèn gia dụng trung bình hoặc văn phòng tiêu
chuẩn. Chỉ số CRI trong khoảng 70 – 89 ở mức ổn. Nếu bạn muốn
giảm chỉ số CRI xuống 60 để đạt được bầu không khí mà bạn đang
tìm kiếm, điều đó tùy thuộc vào mục đích của căn phòng bạn đang
sử dụng.

Với CRI<50, ánh sáng sẽ bắt đầu hiển thị màu sắc theo
cách không tốt đối với mắt người.

Khi lựa chọn bóng đèn chiếu sáng, việc quan tâm đến chỉ
số CRI đóng vai trò quan trọng. Nó ảnh hưởng đến thị lực của
bạn khi làm một số công việc đọc sách, xem tivi, chuẩn bị thức
ăn, khám bệnh, in ấn hay các hoạt động nghệ thuật…

Đó là lý do vì sao khi đi mua sắm tại các shop thời trang
lớn bạn cảm thấy bộ đồ bạn mặc có màu sắc thật đẹp, nhìn sang
trọng, nhưng khi về nhà màu sắc lại không được như khi ở shop,
điều đó do loại đèn và quan trọng là do chỉ số CRI khác
nhau.

Thông thường, các nguồn sáng có CRI 80 -> 90 được coi
là tốt và những nguồn có CRI>90 là tuyệt vời. Nguyên tắc
chung là: CRI càng cao thì khả năng hoàn màu càng tốt. CRI
không phụ thuộc vào nhiệt độ màu. Đây là hai điều khác nhau. Ví
dụ: nguồn sáng huỳnh quang 5000K (nhiệt độ màu ánh sáng ban
ngày) có thể có CRI là 75, nhưng nguồn sáng huỳnh quang 5000K
khác có thể có CRI là 90.

Tầm quan trọng của
chỉ số CRI

Ánh sáng là yếu tố quan trọng trong bất kỳ một không gian
nào. Từ nhà ở đến văn phòng làm việc, bệnh viện, cửa hàng…đều
cần ánh sáng. Có thể coi ánh sáng là yếu tố hoàn hảo để tạo
thành một không gian đẹp, từ thiết kế tốt, màu sắc đẹp, vật
liệu chất lượng và ánh sáng chân thực. 

Đèn có CRI thấp làm màu sắc xám xịt và tẻ nhạt cho bất kì
thứ gì nó chiếu sáng. Đối với con người, dễ dàng thấy qua sắc
mặt ốm yếu, màu da nhợt nhạt và thiếu sức sống. Ngược lại, nơi
có CRI cao sẽ truyền sức sống và năng lượng cho môi trường xung
quanh. Chỉ số hoàn màu cao làm cho màu sắc của đồ nội thất,
quần áo, thực phẩm và đồ vật xung quanh trở nên “nổi bật” đậm
màu và chân thực hơn, tạo thêm sự tinh tế cho không gian của
bạn. Gương mặt bạn sẽ trông rạng rỡ, khỏe mạnh, làn da căng
bóng, tóc bóng mượt.

Chỉ số CRI cao đặc biệt cần thiết đối với các khu
vực đòi hỏi sự chính xác về hình ảnh, trưng bày và độ “thực”
của màu sắc. Ánh sáng chân thực sẽ giúp những khu vực này trở
nên lộng lẫy hơn. Ví dụ khi được trưng bày dưới đèn có CRI cao:
những cửa hàng bán áo quần sẽ làm nổi bật quần áo đầy màu sắc;
siêu thị để làm cho trái cây, rau trông ngon mắt và thậm chí
trong bất động sản khi làm cho một ngôi nhà trông sang trọng,
đẹp mắt và hấp dẫn sẽ giúp nó bán được hàng. Trong
bệnh viện, ánh sáng chuẩn giúp bác sĩ thực hiện phẫu thuật,
khám bệnh một cách an toàn.

Điều đó có nghĩa là bạn có thể tận hưởng màu sắc sống
động, chân thực hơn nhờ CRI. Cho dù bạn đang cạo râu hay trang
điểm trước gương phòng tắm ở nhà. Hay trưng bày sản phẩm trong
showroom hoặc cửa hàng tạp hóa.

Đa số mọi người có xu hướng muốn sử dụng đèn Led có chỉ
số CRI cao hơn so với đèn led có chỉ số CRI thấp vì muốn trông
có sức sống và chân thực.

Những lưu ý khi lựa chọn đèn led chiếu sáng thông qua chỉ số
hoàn màu

CRI là thang đo đánh giá khả năng hiển thị màu chính xác
của nguồn ánh sáng nhân tạo. Mức chỉ số càng gần 100, thì bóng
đèn hiển thị màu càng chính xác.

CRI là công cụ rất hữu ích để lựa chọn loại bóng đèn phù
hợp với bạn nhất. CRI càng cao thì độ sáng chân thật, màu sắc
vật thể càng tự nhiên và ngược lại. Sản phẩm đèn led Lumi Smart
Lighting với chỉ số CRI cao từ 90 trở lên sẽ mang lại cho
bạn trải nghiệm màu sắc tốt nhất khi sử dụng.